Trendalerts

Sociaal-culturele dimensie

Voor wat betreft de sociaal-culturele dimensie, publiceert DWSI trends die te maken hebben met de samenleving, de mensen die daarvan deel uitmaken, hun handelen en de consequenties die patronen in dat handelen kunnen hebben voor de watersector.
Een dimensie met in potentie zeer uiteenlopende onderwerpen dus. Veel van dit soort onderwerpen worden door het Sociaal en Cultureel planbureau (SCP) bestudeerd. Het SCP publiceert met regelmaat rapporten en boeken die te maken hebben met de sociale en culturele staat van Nederland. Voor DWSI relevante rapporten die de SCP uitbrengt zijn bijvoorbeeld ‘De sociale staat van Nederland’, een brede inventarisatie van de sociale staat van Nederland (komt in oneven jaren uit) en het ‘Sociaal en Cultureel rapport’, die een meer thematische benadering heeft (komt in even jaren uit).

Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Economische dimensie

Trends in de economie onderscheiden zich van andere trends doordat ze vaak relatief abrupt opduiken en een gering tijdspad kennen. De kredietcrisis is hier een berucht recent voorbeeld van.

Dat maakt het lastig om op dit gebied de toekomst te verkennen. Echter, een dominant en maatschappelijk uiterst belangrijk gevonden thema als economie creëert een omvangrijk aanbod aan kennis over dit onderwerp en haar toekomstige kansen en bedreigingen.

Voornaamste bron van economische trends is het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB is een bureau dat economisch kwantitatieve en kwalitatieve beleidsanalyses uitvoert. Met name de middellange-termijnverkenningen en de lange-termijnscenario’s die het CPB ontwikkeld zijn goed te gebruiken voor DWSI. De middellange-termijnverkenning richt zich op toekomstige economische ontwikkelingen in een kabinetsperiode en bestrijkt derhalve vier jaar. Lange termijn scenario’s zijn sterk verschillende, maar plausibele vergezichten van de economie waarin 20 tot 40 jaar vooruit wordt geblikt. Een andere bron van economische verkenningen is de Sociaal Economische Raad.

Centraal Planbureau (CPB)
Sociaal Economische Raad (SER).

Politieke dimensie

Bij deze dimensie wordt voornamelijk – maar niet uitsluitend – gekeken naar nationale politieke ontwikkelingen, aangezien deze sterk beïnvloed worden door ontwikkelingen die afspelen in Europese en globale context. Onder deze dimensie vallen eveneens zaken die juridisch van aard zijn; relevante wetgeving e.d.

Politieke trends zijn minder eenduidig te betrekken uit publicaties van een planbureau, maar zitten verweven in rapporten zoals ‘De sociale staat van Nederland’ (Sociaal en Cultureel Planbureau) en overige SCP publicaties die dit thema aansnijden. Om op de hoogte te blijven van relevante trends op politiek vlak zal dus een verscheidenheid aan bronnen moeten worden geraadpleegd, zoals internetsites die met regelmaat politiekgerelateerde ontwikkelingen en trends publiceren. Hieronder worden er een aantal genoemd.

Regering
1e / 2e kamer
RLI Raad
Raad Verkeer en Waterstaat
Politiek nieuws.

Technologische dimensie

Het belang van de technologie en haar impact op de samenleving en dus ook de watersector is zeer groot. De afgelopen decennia tot eeuw heeft de ene grote technologische uitvinding na de andere zich voorgedaan, die ook baanbrekende gevolgen had voor de manier waarop met water in Nederland is omgegaan.

Maar de invloed is wederkerig. Niet alleen de techniek heeft invloed op de maatschappij, deze wordt vormgegeven door en is afhankelijk van maatschappelijke ontwikkelingen. Technologische trends worden opgepikt uit verschillende bronnen waaronder:

• Rathenau Instituut
• Stichting Toekomstbeeld der Techniek
• Technologyreview.com
• The Futurist magazine

Het Rathenau instituut doet onderzoek naar de ontwikkeling van wetenschap en technologie. Stichting Toekomstbeeld der Techniek verkent trends en ontwikkeld toekomstvisies geënt op techniek en maatschappij. Technologyreview.com is een site waarop technologische ontwikkelingen in het heden en in de toekomst uiteen worden gezet. The Futurist magazine is het blad van de World Future Society waarin de nieuwste trends van de meest gerespecteerde toekomstverkenners worden gepubliceerd. Maar ook voor de dimensie technologie geldt dat er veel verschillende bronnen nuttige informatie leveren en van die verscheidenheid wordt ook volop gebruik gemaakt. DWSI horizonscanners houden ook interviews met technische onderzoekers en zijn lid van netwerken zoals Shaping Tomorrow.

Ecologische dimensie

DWSI volgt ecologische trends die te maken hebben met klimaatverandering, energie, natuur, milieu en biodiversiteit.

De belangrijkste bron hiervoor is het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL); hét nationale instituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte.
Het PBL draagt bij aan de kwaliteit van het strategische overheidsbeleid door een brug te vormen tussen wetenschap en beleid en door gevraagd en ongevraagd, onafhankelijk en wetenschappelijk gefundeerd, verkenningen, analyses en evaluaties te verrichten waarbij een integrale benadering voorop staat. Jaarlijks geven zij vele rapporten uit, waaronder de milieubalans en de natuurbalans.

Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Demografische dimensie

De voornaamste bronnen van demografische trends zijn het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Het CBS houdt zich bezig met het verzamelen en bewerken van gegevens met als doel het publiceren van statistieken ten behoeve van praktijk, beleid en wetenschap. Voor DWSI relevante rapportages zijn onder meer de demografische prognoses tot het jaar 2050, die elke 2 jaar door het CBS worden gepubliceerd. Daarnaast maakt DWSI gebruik van informatie en onderzoeksresultaten van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) en ontvangt zij periodiek het bulletin ‘DEMOS’ die door het NIDI wordt uitgegeven. DWSI blijft daardoor gevoed met trends en ontwikkelingen die op de demografie betrekking hebben.

Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut.